Mika Waltari

Mika Waltari (ur. 19 września 1908 r. w Helsinkach, zm. 26 sierpnia 1979 r. w Helsinkach). Waltari to wielki fiński pisarz XX wieku. Pseudonimy literackie Waltariego: Leo Arne, Kristian Korppi, Nauticus, Leo, Rainio, M. Ritvala.

Waltari urodził się w Helsinkach. W dzieciństwie był świadkiem fińskiej wojny domowej. Studiował na Uniwersytecie Helsińskim teologię, lecz wkrótce rzucił ten kierunek na rzecz filozofii, estetyki i literatury. Pierwsza książka Waltariego została wydana w 1925 r. W 1927 r. udał się w podróż do Paryża, gdzie napisał swoją pierwszą ważniejszą powieść Suuri illusioni (Wielka iluzja). Przez jakiś czas należał także do liberalnego literackiego ruchu Tulenkantajat, później jego poglądy polityczne i społeczne uległy zmianie na konserwatywne. Ożenił się w 1931 r., miał córkę Satu, która także została pisarką.

W latach 1930-1940 Waltari aktywnie działał jako dziennikarz i krytyk, podróżował także wiele po Europie. W tym samym czasie pisał powieści, dramaty, nowele i scenariusze, penetrując często dalekie od siebie style i gatunki literackie. W tym czasie napięty plan zajęć i stanowcza praca spowodowały psychozę maniakalno-depresyjną, cierpiał też na bezsenność i depresję. Waltari napisał przewodnik dla ambitnych pisarzy, który miał wpływ na wielu młodszych twórców, m.in. Kalle Päätalo.

W czasie wojny radziecko-fińskiej w latach 1939-40, oraz 1941-44 Waltari pracował w rządowym centrum informacji. W 1945 r. opublikował swoją najbardziej znaną powieść historyczną, Egipcjanina Sinuhe. Książka stała się międzynarodowym bestsellerem i podstawą do nakręcenia w 1954 r. w Hollywood filmu o tym samym tytule.

Waltari napisał jeszcze siedem powieści historycznych, umiejscowionych w różnych okresach historycznych. W 1957 r. pisarz stał się członkiem Fińskiej Akademii, otrzymał także honorowy tytuł doktora uniwersytetu w Turku w 1970 r.

Waltari był jednym z najbardziej płodnych fińskich pisarzy, napisał co najmniej 29 powieści, 15 nowel, 6 zbiorów opowiadań lub baśni, 6 tomów poezji i 26 sztuk teatralnych, także scenariusze, słuchowiska radiowe, reportaże, tłumaczenia, setki recenzji i artykułów. Waltari jest także najbardziej znanym fińskim pisarzem na świecie, jego dzieła zostały przetłumaczone na ponad 40 języków.

Mika Waltari to pisarz niezwykły. Aleksis Kivi był tym, który wprowadził mnie i oczarował literaturą fińską po raz pierwszy. Mika Waltari natomiast sprawił, że pokochałam Finlandię całym sercem wraz z jej dorobkiem kulturowym. Egipcjanin Sinuhe to wielkie dzieło literatury, które trzeba poznać wcale nie ze względu na jego pochodzenie. To książka, którą można delektować się miesiącami, odraczając przejście do ostatniej strony. Ale twórczość Walteriego to na szczęście nie tylko Egipcjanin Sinuhe. Nawet nie gustując w literaturze historycznej, można śmiało sięgać po jego kolejne powieści.

Książki Miki Waltariego przetłumaczone na język polski:

1. Obcy przyszedł na farmę (Vieras Mies Tuli Taloon, 1937)
2. Egipcjanin Sinuhe (Sinuhe egyptilainen, 1945)
3. Mikael Karvajalka (Mikael Karvajalka, 1948)
4. Mikael Hakim (Mikael Hakim, 1949)
5. Cztery zmierzchy (Neljä päivänlaskua, 1949)
6. Czarny Anioł (Johannes Angelos, 1952)
7. Turms, nieśmiertelny (Turms kuolematon, 1955)
8. Cykl Trylogia rzymska, obejmujący powieści: Tajemnica królestwa (Valtakunnan salaisuus, 1959), Rzymianin Minutus (Minutus roomalainen), Mój syn Juliusz (Poikani Julius) oraz Wrogowie rodzaju ludzkiego - wydane razem części druga i trzecia trylogii
9. Karin, córka Monsa (Kaarina Maununtytär)
10. Coś w człowieku (Jokin ihmisessä, 1944)
11. Krwawy ślad, kolejne tłum.: Kto zabił Panią Skrof?, 2011 (Kuka murhasi rouva Skrofin, 1939)
12. Niebezpieczna gra (Komisario Palmun ereydys)
13. Złotowłosa (Kultakutri, 1979)