Jouluaatto to Wigilia Bożego Narodzenia - w tradycji chrześcijańskiej dzień poprzedzający święto Bożego Narodzenia, kończący okres Adwentu. Korzenie tego święta sięgają prawdopodobnie obchodów Saturnaliów w starożytnym Rzymie, gdzie chrześcijaństwo się rozwijało, lub nawet świętowania przesilenia zimowego w epoce kamiennej. Pewne analogie występują także z żydowskim świętem Hannukah oraz perskim świętem Szab-e Jalda.
Wieczór wigilijny w Finlandii współcześnie wygląda raczej standardowo - uroczysta kolacja i wizyta Świętego Mikołaja. Są jednak również elementy typowo fińskie, jak choćby fińskie dania wigilijne, czyli joulukinkku ruiskuoressa, joulukinkku tammelalaisittain, väskynäkräämi (luumukiisseli), paraisten piparkakut, kotikalja, katajanmarjakalja, lasimestarin silli, kirjolohi, rosolli hämäläiseen tapaan, porkkanaloora, lanttuloora, imelletty perunaloora, jauheliha-kaalilaatikko , maksaloora, sinappikastike etc.
Wyjątkową fińską tradycją wigilijną jest Deklaracja Pokoju. Deklaracja jest wygłaszana od czasów Średniowiecza co roku w południe w Wigilię, z wyjątkiem roku 1939, kiedy trwała Wojna Zimowa. Uroczysta Deklaracja odbywa się na Starym Rynku w Turku. Od 1935 roku Deklaracja Pokoju nadawana jest w fińskim radiu, obecnie również w telewizji.
Ceremonia rozpoczyna się od hymnu "Jumala ompi linnamme"(Martin Luther's A Mighty Fortress Is Our God). Następnie Deklaracja Pokoju czytana jest z pergaminowego zwoju: "Jutro, jeśli Bóg pozwoli, nadejdzie największe święto - narodziny naszego Pana i Zbawiciela. Zatem ogłaszamy powszechny pokój Bożego Narodzenia. Wszyscy są zobowiązani do przestrzegania tego święta z należytym szacunkiem, w ciszy i spokoju. Ten kto złamie zasady tego pokoju zkłócając święta Bożego Narodzenia jakimkolwiek niewłaściwym, lub niezgodnym z prawem zachowaniem, osądzony będzie surowiej, niż nakazuje prawo dotyczące tego przestępstwa lub przewiniwnia tak, by wreszcie wszyscy obywatele jednakowo pragnęli spokojnych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia." Na zakończenie ceremoni na trąbce zostaje odegrany hymn Finlandii "Maamme" i marsz "Porilaisten", a zgromadzony tłum śpiewa wspólnie hymn. Obecnie Deklaracja Pokoju łączy się z zakazem polowania na zwierzynę leśną w okresie Bożego Narodzenia.
W Wigilię Finowie udają się do sauny. Wiąże się to ze starą tradycją. Zwykle w Finlandii korzysta się z sauny wieczorem, jednak w Wigilię Bożego Narodzenia Finowie spędzają czas w saunie przed zachodem słońca. Wegług tradycji bowiem w Wigilię przychodzą do rodziny dusze zmarłych. Oczywistym jest, że rownież zmarli przychodzac na święta, potrzebują skorzystać z sauny. Pozostawia się zatem dla nich czas tradycyjnie przeznaczony na saunę. Ponadto Finowie w Wigilię odwiedzają groby bliskich, by zapalić znicze.
http://en.wikipedia.org/wiki/Christmas_Eve
http://www.koivunenraunoanneli.net