Boże Narodzenie - Joulu

Fińskie Święta

25. grudnia, czyli Boże Narodzenie to święto, które tradycyjnie było obchodzone jako dzień przesilenia zimowego - połowy zimy. Fińska nazwa Bożego Narodzenia - Joulu, ma skandynawskie korzenie (słowo "jul") jeszcze sprzed czasów chrystianizacji, odkąd dzień 25. grudnia świętowany jest jako pamiątka narodzenia Jezusa.

Boże Narodzenie ma swoje źródła w dwóch pogańskich świętach przesilenia zimowego - Yule i Saturnalia. Przesilenie zimowe jest obchodzone co najmniej od 4 tys. lat, odkąd istotne stało się dla rolnictwa położenie słońca. Wówczas to przesilenie zimowe stało się jednym z najważniejszych świąt.

Słowo "grudzień" w języku fińskim jest zlepkiem slów: "Boże Narodzenie" i "miesiąc", co daje nazwę dwunastego miesiąca w roku - joulukuu.

Tradycyjnie Boże Narodzenie w Finlandii rozpoczyna się 21. grudnia w dniu Tuomasa, a kończy w Dwunastą Noc - 6. stycznia, czasem trwa aż do 13. stycznia. Wiążą się z tym terminem tradycyjne powiedzenia: "Tule meille, Tuomas kulta, tuopa joulu tullessas" i "Hyvä Tuomas joulun tuopi, paha Nuutti pois sen viepi".

W Finlandii i Szwecji Mikołaj miał związek z dożynkowym kozłem, dlatego początkowo był to kozioł przebrany za człowieka, a później człowiek przebrany w owczą skórę. Do tej samej tradycji należy "olkipukki" - słomiany kozioł.

Obecnie fińskie Święta nie różnią się zbytnio w ogolnym zarysie - choinka przystrojona bombkami i prezenty dla najbliżdszych. To, co pozostało po dawnej tradycji to pewne charakterystyczne, fińskie "szczegóły", jak choćby jedna z typowo skandynawskich ozdób choinkowych - "julbock"(choć jest to bardziej szwedzki niż fiński element), świąteczna sauna, no i oczywiście bożonarodzeniowe potrawy.

W Finlandii bardzo popularne są typowo bożonarodzeniowe napoje alkoholowe. Mogą to być alkohole, które pojawiają się w sklepach w zasadzie tylko na Boże Narodzenie, jak różne rodzaje glögi oraz świąteczne wersje znanych cały rok napojów, np. jouluolut, talviolut (ciemne odmiany piwa czesto z dodatkiem korzennych przypraw) itp. poularnych marek piw, np. biała butelka Lapin Kulta.

W przededniu fińskiego święta "Joulu" dzieci odwiedza Joulupukki – postać podobna do Świętego Mikołaja. Typowe potrawy serwowane podczas wieczerzy święta Jul to szynka, zapiekanki z warzyw o jadalnych korzeniach, sałatka z buraków, pierniki i placki śliwkowe w kształcie gwiazd. Inne tradycje o korzeniach niechrześcijańskich to przystrajanie choinki czy wizyty w saunie. W Finlandii w Boże Narodzenie o godzinie 12:00 w Turku ogłaszana jest Bożonarodzeniowa Deklaracja Pokoju, co stanowi jedną z najstarszych tradycji fińskiego Joulu.